Πρόσφατα το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο,
ανάρτησε στην ιστοσελίδα του :
www.coe.int/en/web/landscape/5th-award-candidates
και την υποψηφιότητα της Ελλάδας, μια από τις 13 υποψηφιότητες κρατών της Ευρώπης, για το 5ο Βραβείο Τοπίου 2016-17

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ 15.03.2017 - Νέλλα Γκόλαντα, η καλλιτέχνις που «σμίλεψε» τον δημόσιο χώρο - ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

http://www.kathimerini.gr/900625/article/politismos/eikastika/nella-gkolanta-h-kallitexnis-poy-smileye-ton-dhmosio-xwro

Η διαδραστική εγκατάσταση στην έκθεση σε εξέλιξη στις 8 και 9 Μαρτίου στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών

Πέμπτη 9 Μαρτίου - Αίθουσα Τέχνης Αθηνών - 'Η εμπλοκή του χώρου : από τα Χαρακτικά στα Κατοικημένα Γλυπτά Τοπία'

Την Πέμπτη 9 Μαρτίου λειτούργησε η έκθεσή μου, με τίτλο 'Η εμπλοκή του χώρου : από τα Χαρακτικά στα Κατοικημένα Γλυπτά Τοπία', στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών (Γλύκωνος 4, Δεξαμενή) και με διάρκεια ως και το Σάββατο 1 Απριλίου,

όπου παρουσιάζονται, εκτός από τα χαρακτικά της σειράς 'Ελληνικός Χώρος Ι-ΧVII', της ατομικής μου έκθεσης στην ίδια αίθουσα το 1970, και σχέδια για τύπωμα που έκανα κατά τη διάρκεια της κατασκευής του Γλυπτού "Θεάτρου" Αιξωνή , εκτυπωμένα με τις μεγάλες δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας - Τυπώματα του 20ου και 21ου αιώνα.

Επίσης στην έκθεση μπορεί να δει κανείς το βίντεο της Αιξωνής, ένα από τα 7 project της συμμετοχής, μετά από πρόσκληση, στα πλαίσια της 15ης Biennale Αρχιτεκτονικής Βενετίας 2016. Σε αυτό το φιλμ, που κατασκευάστηκε ειδικά για τη συμμετοχή στη Biennale παρουσιάζεται η εξέλιξη κατασκευής της Αιξωνής και τα διαδραστικά γεγονότα που αναπτύχθηκαν στον πειραματικό χώρο του Γλυπτού "Θεάτρου", ως βιωματικός διαδραστικός χώρος γέννησης νέων τεχνών.

Φωτογραφία από τα εγκαίνια της έκθεσης με τον Ντένη Ζαχαρόπουλο και πιο κάτω το συνοδευτικό κείμενο της έκθεσης, του Ντένη Ζαχαρόπουλου.

Nτένης Ζαχαρόπουλος
Ιστορικός και κριτικός τέχνης

Η παρουσία της Νέλλας Γκόλαντα στον ελληνικό και διεθνή εικαστικό χώρο εξέπληξε από την αρχή τους πάντες με την πρωτοτυπία της. Ξεκινώντας με κύριους υποστηρικτές την Μαριλένα Λιακοπούλου, τον Αλέκο Κοντόπουλο, και τον Τώνη Σπητέρη βρήκε άμεσα ανταπόκριση και έξω από τα ελληνικά σύνορα. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο εξ’ αρχής, ήτανε ήδη από το 1970, το άνοιγμα του έργου της στον πραγματικό και τρισδιάστατο χώρο. Ακόμη και τα χαρακτικά της γινόντουσαν ένα με το αρχιτεκτονικό περιβάλλον και λειτουργούσαν σαν μια συνολική αντιμετώπιση του χώρου που εμπεριέχει τον θεατή, τον κάτοικο και τον διαβάτη. Η χρήση των υλικών έφερε μαζί τη φύση και το τοπίο, την αρχιτεκτονική και την κατασκευή, τη χειρονομία και την έκφραση, την ιστορία και τα θραύσματά της. Μοναχική μορφή στην ελληνική πραγματικότητα, η Νέλλα Γκόλαντα είναι από τους λίγους καλλιτέχνες που δούλεψε τόσο συστηματικά και με τόσο πείσμα και αφοσίωση με το δημόσιο χώρο, χωρίς να αδιαφορήσει για καμία από τις πτυχές που τον συνιστούν. Παράλληλα, εγκαταλείπει την απαρχαιωμένη χωροταξία της δημόσιας γλυπτικής στο κέντρο της πλατείας και δεν βάζει ούτε τον εαυτό της ούτε τη χειρονομία στη μέση, αλλά ανοίγεται μαζί με το έργο και την κατασκευή, δυναμικά στο ευρύτερο περιβάλλον.

Το έργο της Νέλλας Γκόλαντα, στιβαρό και με έντονη παρουσία στο χώρο, ακολουθεί με μεγάλη διακριτικότητα τις παρυφές του φυσικού τοπίου, της χάραξης που ο άνθρωπος έχει κάνει με τις αρχιτεκτονικές του επεμβάσεις σε αυτό, καθώς και τα κατάλοιπα της ιστορίας που χαρακτηρίζουν τον εκάστοτε τόπο. Με μεγάλη δυσκολία μπορεί να κατατάξει κανείς το έργο της στις κλασικές κατηγορίες ακόμη και της πιο σύγχρονης τέχνης, όπως η land art, γιατί το τελικό αποτέλεσμα είναι κυρίως η βίωση του έργου από το κοινό και όχι η υπογραφή του καλλιτέχνη σε αυτό. Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις ανθρώπων που κατορθώσανε με τόσο λιτά και άμεσα μέσα να ανασυγκροτήσουν ένα χώρο και έναν τόπο σε όλη τους τη συνθετότητα, αφήνοντας εμφανείς όλες τις διαστρωματώσεις των επεμβάσεων, με σεβασμό για το φυσικό τοπίο που τους περιβάλει. Έργα της όπως το λατομείο της Αιξωνής, η προκυμαία του Φλοίσβου, η πλατεία της Λάρισας, η επέμβαση στον περιφερειακό του Υμηττού στην Αττική Οδό, στέκουν σε συνέχεια του πεζόδρομου της Ακρόπολης του Πικιώνη, της μετατροπής του Λατομείου του Λυκαβηττού από τον Ζενέτο ή την ένταξη της αρχιτεκτονικής μέσα στον φυσικό χώρο του Κωνσταντινίδη. Επίσης συνδιαλέγονται με τα Πολύτοπα και το Διάτοπο καθώς και την επέμβασή στις Μυκήνες του Γιάννη Ξενάκη, τον οποίο η Γκόλαντα τίμησε ανοιχτά μέσα από το έργο της Αιξωνής.

Παρόλα αυτά, η Νέλλα Γκόλαντα δεν είναι αρχιτέκτων και η λιτότητα της γραφής της δεν αφορά τη λειτουργική χρήση των χώρων, αλλά δίνει στον θεατή τη δυνατότητα να βιώσει την πύκνωση του τοπίου, του τόπου και του χώρου σαν μια καθαρά εικαστική και καλλιτεχνική αίσθηση, συνείδηση και συμμετοχή στην εποχή του. Η μνημειακότητα που βλέπουμε να αναδεικνύεται καμιά φορά σε έργα της δεν είναι τόσο αισθητική άποψη, όσο δεδομένο του συγκεκριμένου χώρου και τόπου. Είναι μέγεθος και αναλογία, όχι μεγέθυνση και υπερβολή. Ίσως για αυτό το λόγο η Νέλλα Γκόλαντα είναι κατ’ αρχή γλύπτρια, που όπως μας θυμίζει ο Μιχαήλ Άγγελος, βλέπει τη μορφή μέσα στην ακατέργαστη πέτρα, και όχι αρχιτέκτων που συλλαμβάνει και σχεδιάζει μια ολοκληρωμένη κατασκευαστική πρόταση. Το έργο της Γκόλαντα γίνεται κομματάκι κομματάκι σαν ένα είδος patchwork, σαν ένα ψηφιδωτό (δεν είναι τυχαίο άλλωστε που έχει σπουδάσει και την τέχνη του ψηφιδωτού), αλλά και σαν ένα κολάζ ή ακόμη και κινηματογραφικό μοντάζ του χώρου μέσα από το χρόνο της διαδικασίας και της βίωσής της.

θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Γκόλαντα δουλεύει πιο πολύ ως αρχαιολόγος του μέλλοντος και όχι ως αρχιτέκτων του παρελθόντος. Σημειώνει τα στοιχεία εκείνα που λειτουργούν σαν σύνδεσμοι ανάμεσα σε ακατέργαστα και κατεργασμένα κομμάτια ύλης, σε τόπους στάσης και κίνησης, σε χρόνους φθοράς και αναβίωσης, σε κατάλοιπα δομών και το γεωφυσικό περιβάλλον. Το έργο της είναι ένα παλίμψηστο, όπου το κείμενο και το συγκείμενο εμπλέκονται με την ίδια τη γλώσσα που στη δεδομένη περίπτωση είναι η εικαστική γλώσσα που καθορίζει την επικοινωνία του ανθρώπου με τον φυσικό κόσμο μέσα από τα έργα, την πολιτεία, και τον τόπο που καθορίζουν το βίο του. Για όλους αυτούς τους λόγους δεν είναι τυχαία η διεθνής αναγνώριση και πολλαπλή βράβευση του έργου της, αλλά και η αδυναμία να αφήσει τον ίδιο της τον τόπο για να μεταφέρει αλλού, έργα που μπορούν να υπάρχουν μόνο μέσα στο εκάστοτε συγκεκριμένο φυσικό περιβάλλον και τόπο.

Δεν θα ξεχάσω τη συγκίνηση όταν η Μαριλένα Λιακοπούλου σε ένα ταξίδι μου στην Ελλάδα με πήγε με αυτοκίνητο να δω το θέατρο της Αιξωνής και όταν δέκα χρόνια αργότερα, μόλις είχα επιστρέψει στην Ελλάδα, πάλι με κάλεσε να πάω στο σπίτι της λέγοντάς μου σου έχω μια έκπληξη, και με πήγε με ταξί να δούμε το έργο του Υμηττού. Ο ενθουσιασμός να βλέπεις το έργο αυτό να ξεδιπλώνεται μπροστά σου μαζί με το τοπίο, αλλά και τη βαθιά πεποίθηση με την οποία η Μαριλένα Λιακοπούλου υποστήριξε το έργο της Γκόλαντα από τη πρώτη του κιόλας παρουσίαση, συνιστούν την εξίσου σημαντική χάραξη μιας γραμμής ανάμεσα στην τέχνη, το χώρο, το ήθος, και την ιστορία των ανθρώπων. Για αυτό το λόγο τα μεγάλα χαρακτικά της Αιξωνής έρχονται σήμερα να ανανεώσουν τη σχέση της Γκόλαντα με το χώρο που πρωτοπαρουσίασε τα χαρακτικά της. Δεδομένης της θεατρικής διάστασης που δόθηκε στο λατομείο της Αιξωνής, της σχέσης που συστηματικά καλλιεργεί η Γκόλαντα στο έργο της με το φως, τη σκιά, τον ήχο, την εικόνα και το χώρο, αποτελούν μια υποδειγματική παράσταση και αναπαράσταση αυτού του θεάτρου τέχνης και μάχης με τη φυσική πραγματικότητα που ολοκληρώνει το έργο της, δίνοντας εδώ και μια νέα διάσταση στην τέχνη της χαρακτικής.

“Cambridge Scholars Publishing” - War in the human – New Responses to an ever-Present Debate

Εξώφυλλο της πρόσφατης δημοσίευσης της επιστημονικής περιοδικής έκδοσης “Cambridge Scholars Publishing” με τίτλο War in the human – New Responses to an ever-Present Debate, με τα διαδραστικά γεγονότα τέχνης στο Γλυπτό «Θέατρο» Αιξωνής.

Editors : Theodora Tsimpouki (Professor of American Literature and Culture at the Faculty of English Language and Literature of the National and Kapodistrian University of Athens, Greece)

Konstantinos Blatanis (Assistant Professor of American Literature and Culture at the Faculty of English Language and Literature of the National and Kapodistrian University of Athens, Greece)

Τάξη στο χάος

Τάξη στο χάος: Τάξη στο χάος

"ΤΑ ΝΕΑ" Σάββατο 4/3/2017